Werk aan de kruising Overtoomsesluis, deel 3

Het werk aan de rails en de kruising is al weer weken geleden, lang genoeg om bijna te vergeten wat voor grote klus dat was. Hoeveel mensen er elke dag aan het werk waren. En dan te bedenken dat er in Amsterdam honderden kruispunten van tramrails zijn die onderhouden moeten worden. Twaalf weken duurde het werk aan deze kruising. Het afwerken, onderwerp van deze laatste bijdrage over het werk aan de kruising, was niet de geringste klus. Hieronder zie je hoe een kruiwagen gevuld wordt met teer. De man die het mechaniek van de werkwagen bedient heeft eerst weer die kruiwagen en de klep waar het teer doorheen stroomt ingeolied om te voorkomen dat het teer te veel aan de apparatuur blijft kleven. Verderop zijn werklui met de hand de teer tussen de gebogen sporen aan het gladstrijken. Waar de rails recht liggen wordt het teer uitrijden door machines gedaan, bij de bochten is het dus (nog?) handwerk.





Ziet u hoe dik en dus zwaar de rode betonnen tegels zijn. Ik zag een man tegel voor tegel van de stapel afpakken en doorgeven aan de man die ze op het zand legde. Slim om het zware werk zo te verdelen. Daarna viel mijn oog op de werkman die een smalle strook opvulde met tegels die op maat gesneden moesten worden. Ik kende het tegelsnijapparaat alleen met een grote hefboom waar de werkman of zijn maat hard aan moest trekken om de steen in twee stukken te drukken. Nieuw voor mij was dat het apparaat hier het met elektrische kracht deed – de werkman hoefde alleen op een knopje te drukken, maar moest nog wel, na een streepje gezet te hebben waar de breuk moest komen, de tegel van de grond op de machine te tillen. Ik doe het hem niet na.





Tussen alle werklui trof mij deze man die overal de hoogte van het maaiveld aan het meten was. Links naast de boom staat het baken, de theodoliet, ten opzichte waarvan hij hoogte en plaats meet. Voor de opdrachtgever of de aannemer brengt hij alles in kaart. Vroeger stond er altijd een man – of vrouw, hier bij dit beroep net als bij chauffeurs van werkwagens zie je wel enige vrouwen –, goed vroeger dus zag je altijd twee mensen, een met een meetlat en de ander die door de kijker van de theodoliet stond te loeren en de metingen op een bloknootje opschreef. Nu wordt het werk door één man gedaan met een computer voor zijn buik, waar alle metingen direct digitaal in verdwijnen.



Hierboven zie je wat voor vlakte er ligt na de nieuwe bovenste teerlaag, waar je als automobilist acuut pleinvrees van zou krijgen. Op de volgende foto blijkt hoe belijning en de gele persrichel weer de structuur aan het geheel geven die een vlotte doorstroming van het verkeer mogelijk maken.





Voor het aanbrengen van de belijning reed er een prachtig wagentje rond. De damp die er boven hangt geeft aan dat de verf op een vuurtje op smelttemperatuur wordt gehouden. Zo werd ook, zie hieronder, de roller die de man voortduwt eerst met een vlam voorverwarmd voordat de tweede man zijn emmertje met warme verf in de roller goot. Wat een boel handwerk komt er bij kijken bij deze klus van de vervanging van de rails en het onderbed van de kruising Overtoomsesluis.

Mooi op tijd op de 12 weken van te voren aangekondigde dag en tijdstip eind van de middag (tot het laatste uur waren ze nog bezig met die belijning), was de klus geklaard en kon het verkeer weer vrij over de kruising stromen

Gijs Kalsbeek